اهایی سالم و شاداب
تغییرات طبیعی و غیرطبیعی پا
هر فرد به طور متوسط روزانه ده‌هزار قدم برمی‌دارد، یعنی سه میلیون قدم در سال؛ و در هر قدم، دو یا سه برابر وزن بدن خود را روی پاها می اندازد. با مرور زمان، این مسئله موجب آسیب‌هایی در پا می شود که با توجه به سن، طبیعی هستند.این آسیب‌ها عبارت اند از:
- پا به تدریج درازتر و پهن تر می شود.
- قوس پا به مرور صاف می شود.
- چربی کف پا و پاشنه کاهش می یابد.
- محدودیت حرکت و خشکی مچ و پا به وجود می آید.
- تعادل هنگام راه رفتن کاهش می یابد.
گاهی نیز تغییراتی در پا ایجاد می شود که غیرطبیعی است. البته بسیاری از آنها قابل پیشگیری اند و مهمترین عامل پیشگیری نیز استفاده از کفش مناسب است.بعضی از این تغییرات عبارت اند از:
- هالوکس والگوس (انحراف شست پا به خارج(
- خم شدن انگشتان پا
- چنگالی شدن انگشتان (خمیدگی شدید انگشتان(
- انحراف انگشت کوچک پا به خارج
- به وجودآمدن میخچه، تاول، زخم یا عفونت (در اثر فشار زیاد کفش تنگ بر استخوان انگشت(
- فشار بر بافت عصبی انگشتان پا
- آرتریت (تورم مفاصل انگشتان پا(
بسیاری از بیماری‌های پا، با تغییر نوع کفش رفع می شوند. ناراحتی‌های مزمن پا نیز ممکن است با استفاده از وسایل خاص ارتوپدی درمان شوند. در موارد شدیدتر می توان با مراجعه به متخصص جراحی ارتوپدی راه درمان مناسب را یافت.
کفش مناسب
کفش نامناسب از نظر اندازه، پا را به بیماری‌های بسیاری از جمله انحراف انگشت شست پا (هالوکس والگوس)، میخچه، تاول و خمیدگی انگشتان مبتلا می کند.
تحقیق انجام شده توسط یک انجمن ارتوپدی مچ و پا نشان می دهد که:
- از هر ده زن، نُه نفر کفش تنگ و کوچک می پوشند.
- از هر ده زن، هشت نفر می گویند کفش‌هایشان دردناک است.
- از هر ده زن، هفت نفر دچار بیماری انحراف شست پا، خمیدگی انگشتان یا سایر ناراحتی‌های دردناک پا هستند.
- زنان ده برابر مردان به دلیل پوشیدن کفش تنگ، دچار بیماری‌های پا می شوند.
- از هر ده زن که دچار بیماری‌های پا شده‌اند، در مورد نُه نفر علت بروز ناراحتی، استفاده از کفش تنگ بوده است.
رابطه کفش با زمین خوردن
ناراحتی‌های پا، اعم از بیماری‌ها یا آسیبهای ناشی از کفش، راه رفتن را دشوار می کنند و باعث زمین خوردن فرد می شوند.
بیش از یازده میلیون (یک نفر از سه نفر) سالمند (دارای 65 سال یا بیشتر) مبتلا به بیماری‌های پا هستند. این رقم دو برابر تعداد افراد بالغ (یک نفر از هر شش نفر) مبتلا به ناراحتی پاست؛ و اکثر بیماران زن هستند. همانطور که گفته شد تحقیقات نشان داده است که 90 درصد زنان کفش تنگ می پوشند. اما باید کفش را به خاطر راحتی آن انتخاب کرد، نه به خاطر مُد. راحتی کفش برای حفظ ثبات، حرکت و ایمنی بدن اساسی است.
توصیه‌هایی برای خرید کفش
همه ما در مقابل آسیبهای پا و مچ ناتوان هستیم، اما با پوشیدن کفش‌های مناسب - به طوری که مطابق حالت طبیعی پای ما باشد - می توان از این مسئله در امان ماند. اگرچه نوع کفش نیز بسیار اهمیت دارد؛ نکته مهم در انتخاب کفش جنس آن است؛ به گونه ای که بتواند پاها را به راحتی حفاظت کند.
آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا توصیه‌هایی دارد که با رعایت آنها کمتر به مشکلات پا دچار می شویم:
- هنگام خرید کفش هر دو لنگه را به پایتان امتحان کنید.
- خانم‌ها نباید کفش‌هایی با پاشنه بلندتر از پنج و نیم سانتیمتر بپوشند.
- سعی کنید بعد از ظهر به خرید کفش نو بروید، زیرا پاها معمولاً در طول روز به دلیل نشستن و ایستادن مکرر، ورم می کنند و بزرگتر می‌شوند.
- کفش باید در قسمت پاشنه و پنجه کاملاً اندازه باشد.
- بین انتهای بلندترین انگشت پا و جلوی کفش باید حداقل یک سانتیمتر فضا وجود داشته باشد.
- در اکثر افراد یک پا بزرگتر از پای دیگر است. اندازه کفش مورد نظر خود را با پای بزرگتر متناسب کنید.
- پس از پوشیدن کفش جدید، کمی قدم بزنید تا از راحتی آن مطمئن شوید.
- برحسب نوع کفش، اندازه آن نیز فرق می کند. کفش را براساس مقایسه اندازه آن با پای خود بسنجید، نه براساس شماره نوشته شده بر آن.
- وقتی کفش به پا دارید، باید بتوانید آزادانه انگشتان خود را حرکت بدهید.
- اگر کفش تنگ است، به این امید که باز می شود و اندازه خواهد شد، آن را نخرید.
- بعضی کفش‌های پاشنه بلند، پنجهِ نوک تیز هم دارند که به انگشتان پا فشار می‌آورد و به آنها شکل مثلثی غیرطبیعی می دهد. هرچه پاشنه کفش بلندتر باشد، فشار وارد بر کف پا بیشتر می شود. این فشار به جلوی پا و در نهایت به پنجه‌ها رانده می شود و به انگشتان پا آسیب می رساند.
دکتر ویدا عامری ، پزشک عمومی
